Polki: chorują na raka rzadziej niż Polacy i chcą się ubezpieczać

Już od pewnego czasu, dwa jesienne miesiące upływają w mediach pod znakiem akcji informacyjnych promujących wiedzę na temat profilaktyki nowotworowej. W październiku tematem są nowotwory najczęściej występujące u kobiet, a w listopadzie uwaga skupia się na tym samym problemie dotyczącym mężczyzn.

2025-10-14, 16:00

Nikogo nie trzeba przekonywać, że rak jest w Polsce kwestią bardzo ważną. GUS podaje, że w 2023 roku nowotwory były drugą najczęstszą przyczyną zgonów w naszym kraju[1]. Inne statystyki prezentowane przez ekspertów multiagencji Unilink potwierdzają, że temat nadal jest poważny. Polki rzadziej niż Polacy umierają na nowotwory, ale ich śmiertelność nowotworowa spada wolniej.

W UE tylko Węgierki jeszcze częściej umierają na nowotwory

Wspomniana już wcześniej informacja o tym, że Polki rzadziej niż Polacy umierają na nowotwory wcale nie oznacza, że sytuacja dotycząca kobiet mieszkających w Polsce jest dobra. Wręcz przeciwnie. „Dane Global Cancer Observatory (GCO) wskazują, że w 2022 r. pod względem wskaźnika umieralności kobiet na nowotwory (zgony na 100 000 kobiet), Polska zajmowała na Starym Kontynencie czwarte miejsce od końca, wyprzedzając jedynie Słowenię, Włochy oraz Węgry” – podkreśla Iwona Piwowarska-Olbert, ekspertka Unilink.

Sytuacja wygląda jeszcze gorzej, jeśli weźmiemy pod uwagę wskaźnik umieralności kobiet na nowotwory skorygowany o różnice wieku populacji różnych krajów świata. Właśnie ten wskaźnik został zaprezentowany na załączonej ilustracji (rys. 1.) Obliczenia GCO dotyczące skorygowanego wskaźnika umieralności kobiet na nowotwory wskazują, że w 2022 r. gorzej od Polski w Europie wypadały jedynie Węgry. „Informacje z pozostałych krajów Starego Kontynentu znajdziemy na poniższej mapie. Warto zwrócić uwagę na państwa z wynikiem o jedną trzecią lepszym od naszego (Malta, Luksemburg, Finlandia, Szwajcaria, Albania i Hiszpania)” - dodaje Andrzej Prajsnar, ekspert Unilink.

Co ważne, jeśli porównamy zapadalność na nowotwory (skorygowaną wiekowo), to okazuje się, że w przypadku kobiet wynik z Polski jest wyraźnie mniejszy od przeciętnej wartości dla analizowanych krajów Europy. Natomiast śmiertelność wypada fatalnie, lecz niestety to nie jest nowością. „Porównanie zapadalności i śmiertelności nowotworowej kobiet potwierdza, że pod względem skuteczności terapii onkologicznych jest jeszcze bardzo wiele do zrobienia. Oczywiście chodzi również o nowotwory dotykające mężczyzn” - zaznacza Iwona Piwowarska-Olbert.

Sytuacja dotycząca Polek poprawia się wolniej niż u Polaków

Jeżeli przyjrzymy się analogicznym wskaźnikom obliczonym dla polskich mężczyzn, to sytuacja wygląda podobnie - zapadalność mniejsza od europejskiej mediany (także po skorygowaniu o wiek ludności) i wysoka śmiertelność. Najnowsze dostępne dane Global Cancer Observatory wskazują, że skorygowany wskaźnik zapadalności na nowotwory jest w przypadku polskich mężczyzn wyższy o 31% (względem kobiet). „Przy porównaniu wskaźnika nowotworowej śmiertelności, różnica na niekorzyść panów wynosi zatrważające 66%” - informuje Andrzej Prajsnar, ekspert multiagencji ubezpieczeniowej Unilink.

W kontekście podawanych wyżej informacji, warto jednak zaakcentować znaczącą różnicę. GUS podaje bowiem, że w stosunku do 1985 r. standaryzowany współczynnik zgonów z powodu chorób nowotworowych mężczyzn spadł o około 20%[2] (wynik z 2023 r.). „Natomiast w przypadku kobiet, wieloletnia poprawa była niestety znacznie mniej widoczna, a wskaźnik obliczony dla 2023 r. wrócił nawet do poziomu notowanego 40 lat temu, co z pewnością trudno uznać za powód do dumy” – podkreśla Iwona Piwowarska-Olbert, Unilink.

Sugestywne wydają się też statystyki dotyczące skumulowanego ryzyka zachorowania i zgonu na nowotwór obliczone dla noworodków płci męskiej i żeńskiej (przy założeniu dotychczasowej śmiertelności). W przypadku polskich kobiet, taki skumulowany wskaźnik ryzyka wynosi 23,6% (zachorowanie na nowotwór przed wiekiem 75 lat) oraz 11,4% (zgon przed wiekiem 75 lat)[3]. W przykładowej Szwecji, analogiczne wskaźniki ryzyka to 27,6% (zachorowanie) i 8,3% (zgon). Wróćmy jednak do sytuacji z Polski. „Nie może zaskakiwać fakt, że wyniki dotyczące polskich panów wypadają gorzej niż u Polek - odpowiednio 31,1% oraz 18,2%” - komentuje Andrzej Prajsnar.

Polki bardziej otwarte na polisy, ale mają pewien problem

Trudno zaprzeczyć, że wysokie wskaźniki nowotworowej śmiertelności mają pewien związek ze specyfiką rodzimej służby zdrowia, która odczuwa wzrost obciążenia demograficznego. Świadomość problemów dotyczących publicznego systemu opieki zdrowotnej jest u Polaków widoczna od lat. W ciągu ostatnich około dziesięciu lat, ta świadomość - dzięki poprawie sytuacji finansowej wielu gospodarstw domowych - przełożyła się na decyzje o zakupie szeroko pojętych polis i pakietów medycznych. „Agenci Unilink zwracają uwagę, że od kilku lat większe zainteresowanie wzbudzają polisy umożliwiające sfinansowanie leczenie nowotworu za granicą (na przykład w ramach pakietów Global Doctors)” - informuje Iwona Piwowarska-Olbert.

Mimo szybkiego wzrostu znaczenia polis medycznych, niestety brakuje nam informacji na temat preferencji mężczyzn i kobiet. Można tu zatem posiłkować się niedawno opublikowanymi w maju bieżącego roku wynikami badania „Portret Finansowy Polaków”[4]. Ta ciekawa analiza wskazuje, że pomimo braku dużych różnic między kobietami i mężczyznami w zakresie posiadania różnych ubezpieczeń, widoczna jest pewna odmienność postaw. Mianowicie, kobiety są bardziej pozytywnie nastawione do ubezpieczania się, ale jednocześnie częściej wskazują na ograniczenia finansowe utrudniające zakup ochrony. „Wydaje się, że podobna prawidłowość może dotyczyć szeroko pojętych ubezpieczeń zdrowotnych, ale przydatna byłaby weryfikacja poprzez badania” - podsumowuje Andrzej Prajsnar, ekspert multiagencji ubezpieczeniowej Unilink.

Skorygowany wiekowo wskaźnik umieralności kobiet na nowotwory

w krajach Europy wg. WHO